Pg. 38-40 Vordering met Evaluering van Litchikultivars en Belowende Seleksies (Fase II) in Verskillende Produksiegebiede

Die keuse van lietsjiekultivars in Suid-Afrika vir die lietsjieprodusent, is baie beperk. Dit kan vernietigende implikasies vir die bedryf inhou indien daar byvoorbeeld ‘n siekte uitbreek waarteen kultivars geen weerstand bied nie. HLH Mauritius is die enigste kultivar wat tans in alle lietsjieproduksiegebiede verbou word. Die enigste ander kommersiele kultivar, McLean Red (Madras), is beperk tot die hoerliggende, koeler gebiede van Tzaneen. Die invoer en evaluering van kultivars is dus vir die lietsjiebedryf ‘n hoe prioriteit. ‘n Projek is begin met evaluasieboorde, bestaande uit belowende kultivars wat plaaslik beskikbaar was en kultivars wat hoofsaaklik vanaf Australie ingevoer is, wat gevestig is in al die belangrikste lietsjieproduksiegebiede. Die eerste evaluasieboorde is in 1991/92 gevestig, maar die projek sat uitgebrei word namate nuwe lokaliteite ontwikkel word en nuwe kultivars beskikbaar raak. Daar kan aangeneem word dat kultivars wat in Australie goed doen ook in Suid-Afrika goed sal presteer. Ongeag ‘n soortgelyke klimaat is dit steeds nodig om kultivars onder plaaslike toestande te evalueer as gevolg van die effek van die onmiddellike omgewing op boomprestasie. Die lietsjieprodusent sat dus nie sander ‘n risiko groot hoevee/hede nuwe, onbekende kultivars kan aanplant voordat kultivarevaluasie oor ‘n periode van minstens ses tot agt jaar in ‘n spesifieke gebied gedoen is nie. 

Hierdie is ‘n langtermynprojek, aangesien lietsjiebome eers in die vierde tot vyfde jaar na aanplanting begin blom en vrugte produseer. Daarna is nag twee tot drie seisoene nodig om vas te stet of ‘n kultivar goed aangepas is in ‘n spesifieke produksiegebied, al dan nie.